Zniszczenia w wyniku bardzo silnego fenu w Dolinie Kościeliskiej w grudniu 2013 r. Fot. Grzegorz Zawiślak
Silne wiatry są często występującą pochodną ścierania się mas powietrza o zróżnicowanej temperaturze i gęstości. Wichury czasami mają miejsce na terytorium Polski, a zwłaszcza nad morzem, gdzie często towarzyszą przechodzeniu głębokich układów niskiego ciśnienia oraz na obszarach górskich, gdzie wiążą się z oddziaływaniem fenu. Bardzo silne porywy wiatru towarzyszą również silnym burzom.
Nie można zapobiec wystąpieniu silnego wiatru, ale za to można minimalizować jego potencjalne skutki. Przede wszystkim należy zadbać o swoje bezpieczeństwo. Poniżej prezentujemy szereg wskazówek i rad, które pozwolą na odpowiednie przygotowanie się i przetrwanie wietrznych okresów pogodowych:
1. Najważniejszą zasadą której musisz przestrzegać w trakcie wichur to przebywanie wewnątrz pomieszczeń. Unikaj wychodzenia na zewnątrz.
2. Silne wiatry mogą spowodować zerwanie linii energetycznych i w konsekwencji brak prądu. Upewnij się, czy w domu masz wystarczająco dużo zapasów żywności i wody na przynajmniej 3 dni dla każdego domownika. Sprawdź czy masz przenośne radio, latarki, świeczki, zapasowe baterie. Zatankuj samochód i naładuj telefon komórkowy. Upewnij się, czy członkowie Twojej rodziny wiedzą jak wyłączyć urządzenia elektryczne i gazowe znajdujące się w domu.
3. Przed wystąpieniem silnych wiatrów, zabezpiecz przedmioty znajdujące się poza domem takie jak meble ogrodowe, kwiaty doniczkowe, pojemniki na śmieci, place zabaw, trampoliny, zewnętrzne anteny i wszelkie inne przedmioty, które mogą zostać porwane przez silne podmuchy wiatru i spowodować dodatkowe zniszczenia lub zagrażać mieszkańcom lub przechodniom.
4. Przed wystąpieniem bardzo silnych wiatrów pozamykaj i zabezpiecz okna oraz drzwi. W trakcie występowania silnych wiatrów nie podchodź do nich.
Powalony na jezdnię konar drzewa. Fot. Grzegorz Zawiślak
5.A. Jeśli musisz jechać samochodem, zwracaj uwagę na drzewa i linie energetyczne znajdujące się niedaleko drogi, a zwłaszcza na pojedyncze, nieosłonięte rzędy drzew przy drodze – są to często pierwsze „ofiary” silnych wiatrów. Silne porywy wiatru mogą połamać gałęzie drzew, a nawet powalić całe drzewa i słupy energetyczne na drogę. Jeśli jest to możliwe, staraj się wybierać drogi pozbawione tych potencjalnych przydrożnych zagrożeń.
5.B. Podczas jazdy samochodem trzymaj kierownicę obiema rękami – gwałtowne, boczne podmuchy wiatru na otwartej przestrzeni mogą niekiedy spowodować niebezpieczną zmianę toru jazdy samochodu, w kierunku przeciwnego pasa jezdni lub pobocza. Staraj się nie jechać szybko, zwolnij zwłaszcza jeśli jedziesz przez otwarty teren, gdzie wiatr może nabrać prędkości.
5.C. Jeśli wiatr jest na tyle silny że uniemożliwia on bezpieczną jazdę (na przykład w połączeniu z deszczem, śniegiem lub pyłem), zatrzymaj się na poboczu drogi z dala od drzew, linii energetycznych oraz budynków, włącz światła awaryjne i przeczekaj trudne warunki pogodowe.
5.D. Uważaj zwłaszcza wyjeżdżając z obszarów zalesionych oraz podczas mijania pojazdów o wysokim profilu jak ciężarówki naczepami czy autobusy, za którymi bardzo często występują silne podmuchy wiatru. Staraj się utrzymywać od nich bezpieczny dystans.
5.E. W trakcie silnych wiatrów nie jedź motocyklem lub rowerem. Pojazdy te mogą być łatwo „zmiecione” z drogi przez gwałtowne podmuchy wiatru.
5.F. Zachowaj szczególną ostrożność jeśli jedziesz samochodem ciężarowym z naczepą bez ładunku. Duża powierzchnia naczepy to mniej stabilny pojazd w przypadku silnych wiatrów. Zadbaj o poprawne zabezpieczenie naczepy.
Drzewo powalone na samochód. Fot. Sebastian Kupczyk
6. W żadnym wypadku nie parkuj pod drzewami, liniami energetycznymi, w pobliżu budynków o słabej konstrukcji, banerów reklamowych. To one zwykle ulegają uszkodzeniu lub zniszczeniu podczas silnych wiatrów. Jeśli chcesz aby Twój samochód pozostał w nienaruszonym stanie, przeparkuj go w miejsce z dala od drzew lub konstrukcji które mogą spaść na auto.
7. Pamiętaj aby nie zbliżać się do zerwanych linii energetycznych ani nie dotykać niczego co ma z nimi kontakt. W dalszym ciągu mogą być pod napięciem! Zadzwoń na Pogotowie Energetyczne (numer 991), jeśli zerwane linie stanowią zagrożenie dla ludzi, lub pod numer 999 bądź 112, jeżeli w pobliżu linii znajdują się osoby porażone prądem. Jeśli linia energetyczna spadnie na Twój pojazd, nie wychodź z niego i nie dotykaj jego metalowych elementów.
8. Jeśli jesteś na zewnątrz i chcesz się ukryć przed silnym wiatrem, szukaj przede wszystkim pomieszczeń zamkniętych lub solidnych budynków i konstrukcji osłaniających z kierunku wiatru. Bezpiecznym miejscem jest również wnętrze samochodu. Unikaj schronienia pod drzewami, w pobliżu słupów energetycznych, latarni i innych wysokich i niestabilnych obiektów. W trakcie silnych wiatrów obiekty te mogą ulec uszkodzeniu i przewrócić się, stanowiąc dla Ciebie śmiertelne zagrożenie związane z uderzeniem i przygnieceniem. Dodatkowo jeśli porywistemu wiatrowi towarzyszy burza, istnieje podwyższone zagrożenie związane z uderzeniem pioruna. Nie warto kusić losu.
9. Jeśli musisz wyjść na zewnątrz budynku, staraj się trzymać z daleka od drzew, linii energetycznych, latarni, budynków o słabej konstrukcji, banerów reklamowych, i innych przedmiotów, które mogą być uszkodzone bądź porwane przez wiatr.
10. Jeśli porywistemu wiatrowi towarzyszy niska temperatura powietrza, a musisz wyjść na zewnątrz, pamiętaj aby się ciepło ubrać. Silny wiatr znacznie obniża temperaturę odczuwalną, a odmrożenia mogą wystąpić nawet przy temperaturze dodatniej. Kalkulator czynnika chłodzącego wiatru dostępny jest tutaj.
11. W trakcie silnych wiatrów, unikaj pracy na wysokościach lub przebywania w miejscach niezabezpieczonych przed upadkiem z wysokości. Jeśli jest taka możliwość, trzymaj się barierki.
Sztorm w Ustce. Fot. Krzysztof Bartnikow
12. Silny wiatr z kierunków północnych nad Morzem Bałtyckim wiąże się z wystąpieniem tzw. cofki, a więc cofania się wody z morza w stronę rzek, powodując spiętrzenie wody w ujściu rzek zalewając tereny przybrzeżne. Jeśli znajdujesz się nad morzem, unikaj przebywania w pobliżu rzek, które do niego uchodzą. Nie wychodź na molo, falochron czy na plażę. W trakcie sztormu molo może nawet zostać zniszczone przez silne falowanie. Wysokie fale morskie mogą spowodować zalanie terenów przybrzeżnych.
13. Nie żegluj, gdy widzisz, że burza się zbliża. Podczas burz nad akwenami wodnymi istnieje spora szansa na pojawienie się wiatru szkwałowego. Jeśli widzisz burzę, staraj się jak najszybciej dopłynąć do przystani.
14. Śledź na bieżąco komunikaty pogodowe oraz ostrzeżenia, szczególnie te wydawane przez Polskich Łowców Burz. Zwróć uwagę na okres występowania najsilniejszych wiatrów oraz jego kierunek, aby wiedzieć z której strony będzie najmocniej wiało.
