Interpretacja prognoz konwekcyjnych – praktyczny przewodnik

Od ponad 15 lat Stowarzyszenie Skywarn Polska aktywnie działa w zakresie informowania społeczeństwa polskiego o prognozowanych groźnych zjawiskach atmosferycznych, a w szczególności o zbliżających się burzach i zagrożeniach, jakie mogą ze sobą nieść. To, jakie zjawiska będące potencjalnie zagrożeniem dla mienia, zdrowia i życia mogą wystąpić podczas burz, zależy od bardzo wielu czynników. Zależności pomiędzy występowaniem i nasileniem burz a różnymi parametrami meteorologicznymi używanych do ich prognozowania są skomplikowane i trudne dla zrozumienia dla osoby, która na co dzień nie interesuje się meteorologią, a w szczególności prognozowaniem pogody. Mając to na uwadze, nasza organizacja na podstawie doświadczeń płynących zza Oceanu opracowała specjalistyczny produkt szeroko znany jako prognoza siły i aktywności burz dla Polski, lub w skrócie – prognoza konwekcyjna.

Głównym celem prognozy jest dostarczenie informacji na temat zasięgu przestrzennego i charakterystyki burz prognozowanych w ciągu najbliższych kilkudziesięciu godzin, prawdopodobieństwa ich wystąpienia na danym obszarze, a także zasięgu przestrzennego i prawdopodobieństwa niebezpiecznych, intensywnych zjawisk konwekcyjnych, które mogą towarzyszyć burzom, choć nie zawsze występują w obecności wyładowań atmosferycznych. Prognozy na ogół sporządzane są na okres doby opadowej, czyli na okres od godz. 6:00 UTC do godz. 6:00 UTC dnia następnego. Obok mapy przedstawiającej rozkład stref możliwości wystąpienia (prawdopodobieństwa) burz i stopni zagrożeń zjawiskami współtowarzyszącymi znajduje się komentarz podzielony na dwie części. Pierwszą części jest część ogólną (w tym podsumowanie, natomiast w przypadku aktualizacji podsumowanie zmian) przedstawiające najważniejsze informacje na temat prognozowanych zjawisk. Drugą z części tekstowej prognozy jest część specjalistyczna (szczegółowe omówienie), będąca rozwinięciem części ogólnej i zawierającą dokładniejsze informacje o prognozowanym środowisku rozwoju zjawisk, w tym również informacje na temat wartości poszczególnych wskaźników używanych do prognozowania groźnych zjawisk konwekcyjnych.

Prognoza siły i aktywności burz dla Polski – część graficzna: mapa ze strefami możliwości (prawdopodobieństwa) burz i stopni zagrożenia

Warto zwrócić uwagę, że część zawierająca szczegółowe omówienie nie pojawia się w każdej wydanej przez naszą organizację prognozie, a jedynie podczas prognozowanego zagrożenia silnymi i bardzo silnymi (ekstremalnymi) zjawiskami konwekcyjnymi takimi jak trąby powietrzne, silne i niszczące porywy wiatru, opady dużego gradu i ulewne lub nawalne opady deszczu powodujące podtopienia. W takiej sytuacji informacja zawarta w syntetycznym podsumowaniu prognozy często jest niewystarczająca do przedstawienia wszystkich istotnych aspektów rozwoju i przebiegu prognozowanych zjawisk.

Niniejszy przewodnik ma za zadanie ułatwić wszystkim osobom będącymi odbiorcami naszych prognoz ich właściwą interpretację. Na przestrzeni lat spostrzegliśmy, że występują duże problemy z odbiorem naszych prognoz wynikające przede wszystkim z natury burz i groźnych zjawisk konwekcyjnych. Zjawiska te przeważnie występują punktowo, swoim zasięgiem obejmują tylko niewielki fragment wyznaczonego obszaru możliwości ich występowania. Ich czas i dokładne miejsce rozwoju są trudne do właściwego zaprognozowana, i to nawet przy użyciu narzędzi wysokorozdzielczego numerycznego modelowania pogody. W pewnych sytuacjach dzieje się tak pomimo dużych postępów w numerycznym modelowaniu pogody, jakich dokonano na przestrzeni ostatnich kilkunastu lat. Z tego względu w prognozie siły i aktywności burz możemy jedynie wskazać prawdopodobieństwo wystąpienia burz i poszczególnych niebezpiecznych zjawisk konwekcyjnych. Prawdopodobieństwo to podajemy w przeliczeniu na jednostkę przestrzenną – w przypadku naszych prognoz jest to obszar w promieniu o długości 40 km od danego punktu.

Mamy nadzieję, że dzięki tej publikacji rozwiejemy wszelkie wątpliwości dotyczące interpretacji nie tylko naszych prognoz, ale również podobnych prognoz prezentowanych przez inne organizacje i instytucje o zbliżonym profilu działalności.