Polscy Łowcy Burz – Skywarn Polska

W USA w ostatnich dniach nasiliły się  zjawiska konwekcyjne. Dziś nad znacznym obszarem tego kraju ponownie przejdą silne burze, tym razem w postaci długo żyjącego liniowego układu MCS zawierającego linię szkwału i wbudowane superkomórki. Możliwe jest wystąpienie typowego derecho seryjnego,  które przyniesie silne porywy wiatru i kilka – kilkanaście tornad.  Już teraz radary meteorologiczne pokazują nam rozwój linii szkwału wzdłuż chłodnego frontu atmosferycznego, która  ciągnie się od stanu Illinois, przez Missouri aż  po Arkansas. 

Storm Prediction Center wydał już specjalne ostrzeżenie o możliwości występowania tornad i silnych porywów wiatru wzdłuż formującej się burzy. Układ ten teraz będzie szybko przemieszczać się na wschód, a jego największa siła spodziewana jest w stanach Indiana, Ohio i Kentucky.  Storm Prediction Center określa ryzyko wystąpienia silnych i niszczących burz jako wysokie.

Przyczyną tak gwałtownych burz będzie potężny układ niżowy, który utworzył się nad północną częścią USA. Niż już teraz jest bardzo silny i nadal  się pogłębia. Spowoduje on bardzo silne wiatry nie tylko tam, gdzie pojawi się linia szkwałowa, ale także w wielu  północnych stanach. 

Będzie to wiatr wynikający z dużego gradientu ciśnienia atmosferycznego. Warto zwrócić uwagę na temperaturę mas powietrza, jaką oddziela chłodny front układu.  Przed frontem temperatura będzie miejscami przekraczać 20 st.C, podczas gdy za frontem będzie już ok. 10 – 12 st.C.

Ponieważ mówimy o derecho seryjnym, to warto tutaj wspomnieć o warunkach, jakie umożliwiają rozwój tego typu burzy. Chwiejność termodynamiczna nie musi być bardzo duża – prognozy modeli numerycznych dla części USA narażonej dzisiaj na nawałnice  mówią  o CAPE osiągającym wartości 300 – 800 J/kg.

Jednak wraz z frontem atmosferycznym pojawi się głęboka, silna konwergencja  i to ona będzie bardzo nasilać rozwój zjawisk konwekcyjnych w postaci linii szkwału. Do tego będzie występować bardzo silny przepływ poziomy (wiatr) w troposferze, o czym mogą świadczyć  wysokie wartości pionowych uskoków wiatru w różnych warstwach troposfery: 0-1 km (LLS) – do  ok. 25-30 m/s, 0-6 km (DLS) – do 30-40 m/s. 

Uskok kierunkowy wiatru w        związku   z silnymi przepływami w dolnej części troposfery też będzie bardzo duży – SRH-3 do 400-800m²/s²  (będzie to świadczyć o dość sporej  zmianie kierunku wiatru wraz z wysokością).

Sytuacja, jaka dziś panuje w północno – wschodniej części USA może przypominać podobne zdarzenie ze stycznia 2007, które dotknęło Europę, w tym część Polski. Potężnemu orkanowi Kyrill towarzyszyła rozległa linia szkwału przynosząca niszczące wiatry i tornada.

W wielu miejscach na linii  szkwału wyładowania atmosferyczne były tak częste, że zjawisko  przypominało typowo letnią burzę, mimo że mieliśmy środek kalendarzowej zimy.  

Dziś na Stanami Zjednoczonymi przechodzi seria dość gwałtownych burz. Najwięcej burz notuje się od północno – wschodniego Teksasu, przez Luizjanę i Arkansas. Burze formują się przed suchą linią, czyli rodzajem frontu atmosferycznego, za którym napływa bardzo sucha masa powietrza.

Centrum niżu, z którym związana jest ta sucha linia, znajduje się  obecnie nad południową Oklahomą.

Do tej pory zaobserwowano 4 tornada oraz wiele przypadków dużego gradu. W kilku przypadkach grad przekraczał średnicę 5 cm. Storm Predicton Center  wydał specjalne ostrzeżenie o możliwości wystąpienia burz z trąbami powietrznymi.

Warunki panujące przed suchą linią sprzyjają przede wszystkim burzom z dość dużym gradem.  Zdarzają się też tornada. Przy CAPE osiągającym wartości 1000-2000 J/kg  występują  pionowe uskoki wiatru w różnych poziomach troposfery – w dolnym kilometrze ich wartość wynosi ok. 15 m/s, natomiast w warstwie 0-6 km nad ziemią osiągają

nawet 20-30 m/s. Do tego występuje dość silny uskok kierunkowy wiatru w warstwie 0-3 km nad ziemią (SRH-3 osiąga wartości 300-450 m²/s²). Dzięki temu mamy do czynienia z wysokimi wartościami parametrów kompozytowych (Supercell Composite Parameter – możliwość wystąpienia superkomórki burzowej, Effective Significant Tornado Parameter – możliwość wystąpienia tornad związanych z mezocyklonem,  Significant Hail Parameter – możliwość wystąpienia gradobić), których prognozy wykonane przez model RUC  dla części USA objętej nawałnicami prezentujemy poniżej. 

Okres panowania nad naszym krajem zimnej masy powietrza arktycznego o cechach morskich właśnie dobiega końca.  Napływ ciepłej masy będziemy zawdzięczać przede wszystkim układowi niskiego ciśnienia, który na skutek przejścia dość aktywnej, krótkiej fali górnej, w ciągu kolejnych kilkunastu godzin znacząco się pogłębi, przesuwając się jutro nad Morze Północne.  Jednocześnie będziemy pod wpływem wału wyżowego, jedynie północ i częściowo zachód kraju znajdą się na skraju rozległej bruzdy niżowej, choć mimo to, i tam powinno być dużo słońca. Temperatura maksymalna szczególnie wysoka będzie w regionach Polski południowej – ciepły, południowo – zachodni wiatr wraz z dużą ilością słońca spowodują, iż wzrośnie ona do nawet +12 – +14 stopni Celsjusza. Na pozostałym obszarze powinno być od +8 st.C do +11 st.C. Niedziela także przyniesie nam wysokie temperatury (na południu i południowym – wschodzie RP do nawet ok. +15 – +17 st.C), jednak – w przeciwieństwie do wczorajszych prognoz – może pojawić się więcej chmur związanych z szybszym, niż to przewidywały jeszcze kilkanaście godzin temu modele numeryczne wejściem frontu atmosferycznego. W poniedziałek ciepła masa powietrza obecna może być już jedynie w dzielnicach południowo – wschodnich. Na pozostałym obszarze zacznie się z kolei adwekcja chłodnej masy z północno – zachodniej części Starego Kontynentu.

W południowej części niżu górnego znad zachodniej części Płw. Skandynawskiego,

na dynamicznej krótkiej fali górnej, dojdzie do  rozwoju silnej cyklogenezy, co doprowadzi do znaczącego pogorszenia warunków pogodowych w przeważającej części  Polski. Pojawi się przede wszystkim bardzo silny wiatr wiejący z zachodu. Najsilniejsze wichury są prognozowane na późny wieczór w czwartek na Pomorzu Zachodnim – tam według najnowszych prognoz GFS wiatr na lądzie może osiągać w porywach 90 – 100 km/h, a nad samym Morzem – ponad 100 km/h.  Na Bałtyku rozszaleje się silny sztorm, ok. 10 stopni w skali Beauforta.

Dodatkowo na chłodnym froncie atmosferycznym niżu znad południowej części Płw. Skandynawskiego będą występować bardzo silne pionowe ruchy wznoszące masy powietrza. 

Energia chwiejności termodynamicznej będzie co prawda znikoma, ale z powodu silnego wymuszania, zwłaszcza nad Wybrzeżem, może wystąpić  linia szkwałowa lub komórki konwekcyjne,  w których  porywy wiatru będą przekraczać 100 km/h i mogą pojawić się pojedyncze wyładowania atmosferyczne. W ciągu nocy zjawiska konwekcyjne będą przemieszczać się dość szybko na wschód, w kierunku Zatoki Gdańskiej.

W nocy i nad ranem w piątek wiać będzie już w całym kraju. Prędkość wiatru w porywach  w głębi lądu może osiągać 80 km/h, natomiast w wyższych partiach gór  wiatr może przekraczać  120 km/h. Na Wybrzeżu porywy zachodniego wiatru będą osiągać ok. 100 km/h. Dodatkowo, z powodu temperatur na poziomie 0 – 2 st. C,  w północnej połowie kraju możliwe są opady deszczu ze śniegiem i mokrego śniegu, lokalnie  dość intensywne. Możliwe są zawieje śnieżne. Śnieg na szczęście powinien dość szybko stopnieć – w piątek temperatura maksymalna wyniesie ok. 4 – 7 st.C. Mimo wszystko należy się przygotować na pierwszy poważny incydent z typowo zimowymi zjawiskami. Na bieżąco będziemy informować o kolejnych istotnych zmianach w prognozach   sytuacji  meteorologicznej  w Polsce na najbliższe  2 dni.