
Wał szkwałowy przechodzący 17 czerwca 2016 r. niedaleko Grajewa na Podlasiu. Fot. Krzysztof Piasecki (Polscy Łowcy Burz)
Rok 2016 r. zapisał się jako ten, w którym gwałtowne zjawiska atmosferyczne występowały w wielu regionach Polski, gdzieniegdzie prowadząc do wystąpienia szkód o rozmiarach klęski żywiołowej. Szczególnie dały się we znaki mezoskalowe układy konwekcyjne z wbudowanymi liniami szkwału, generujące prostoliniowe porywy wiatru o niszczącej sile. Potężne superkomórki burzowe przeszły w okolicach Morąga (woj. warmińsko-mazurskie) i Bychawy (woj. lubelskie), gdzie oprócz bardzo dużego gradu, wygenerowały trąby powietrzne. Nie sposób nie wspomnieć również o nawalnych opadach deszczu, które prowadziły do podtopień i zalań w wielu regionach Polski, zwłaszcza jej południowej części. Zapraszamy do przeczytania kolejnej części naszego podsumowania, w którym uwzględnione zostały dni z najsilniejszymi burzami w sezonie 2016 r.
7 kwietnia 2016 r.
Pierwszy poważniejszy incydent pogodowy w tym roku związany z oddziaływaniem głębokiej, wilgotnej konwekcji. W godzinach popołudniowych na froncie chłodnym oddzielającym chwiejne powietrze zwrotnikowe od polarnego morskiego na południowym-wschodzie Polski, przechodzą aktywne burze, w tym superkomórki burzowe z opadami gradu (miejscami bardzo dużego) oraz lokalnie bardzo silnymi porywami wiatru. Do bazy danych ESWD zgłoszono 30 raportów, z czego aż 28 dotyczyły opadu dużego gradu, natomiast po jednym – z wystąpienia silnych porywów wiatru (przekraczających 90 km/h) oraz niszczącego wyładowania atmosferycznego.

Zestawienie raportów o gwałtownych zjawiskach atmosferycznych zgłoszonych do bazy danych ESWD z dnia 07.04.2016 r. Źródło: ESWD.
Najsilniejszą z nich była klasyczna superkomórka burzowa, która na linii od Gorlic przez Krosno do Przemyśla przyniosła opady wyjątkowo dużego – jak na początek kwietnia – gradu. Największe udokumentowane gradziny spadły ok. 10 km na zachód od tej ostatniej miejscowości – w Krasiczynie, gdzie osiągnęły nawet 5 centymetrów średnicy. Tak duży grad w kwietniu nie padał co najmniej od 2007 r., od kiedy prowadzone są bardziej skrupulatne obserwacje gwałtownych zjawisk.
Szersze opracowanie dotyczące burz, które wystąpiły w tym dniu na terenie Polski, znajduje się w poniższym odnośniku.
http://lowcyburz.pl/2016/04/09/nadzwyczaj-silna-burza-gradowa-na-podkarpaciu/

Obraz maksymalnej odbiciowości radarowej CMAX) superkomórki burzowej nadciągającej nad Przemyśl. Przed nią w rejonie Medyki znajduje się kolejna superkomórka – lewoskrętna – która skierowała się na północ. Źródło: imeteo.sk
24 maja 2016 r.
Na południu i na zachodzie Polski pojawiają się wolno przemieszczające się burze, które największą intensywność osiągają w pasie od Szczecina, do rejonu Kotliny Kłodzkiej i Płaskowyżu Głubczyckiego (woj. opolskie). Na północny-zachód od Dębna (woj. zachodniopomorskie), burzy towarzyszą gwałtowne prostoliniowe porywy wiatru przekraczające prędkość 120 km/h. W wyniku oddziaływania huraganowego wiatru uszkodzonych zostało ok. 3000 metrów sześciennych drewna.
Grafika obok: Doziemne wyładowania atmosferyczne wykryte przez sieć stacji detekcji Blitzortung w dniu 24 maja 2016 r. Źródło: Lightningmaps.org
28 maja – 1 czerwca 2016 r.
W regionach południowej, zachodniej i środkowej Polski występują w głównej mierze burze wewnątrzmasowe, których głównym zagrożeniem są nawalne opady deszczu prowadzące do podtopień i zalań, miejscami o charakterze rozległym. Do bazy danych ESWD w tym okresie zgłoszono 204 raporty, z czego 128 dotyczyło wystąpienia intensywnych opadów deszczu, 39 raportów o porywistym wietrze, 24 raporty o niszczących wyładowaniach atmosferycznych oraz 13 raportów o dużym gradzie. W tym czasie w znacznej części Polski wydawaliśmy 1 stopień zagrożenia przed gwałtownymi zjawiskami atmosferycznymi.

Zjawisko microburst zaobserwowane 28 maja 2016 r. pomiędzy Ostródą a Lubawą. Fot. Grzegorz Zawiślak (Polscy Łowcy Burz)
28 maja najsilniejsze burze przechodzą w pasie od Sudetów po Beskid Żywiecki. Na południe od Głubczyc (woj. opolskie) wylewają lokalne rzeki, prowadząc do wystąpienia powodzi błyskawicznej. W wyniku uderzenia pioruna na Babiej Górze zginął turysta. Burza z nawalnymi opadami deszczu i gradem do 2 cm średnicy przeszła przez Częstochowę, wiele ulic i piwnic w mieście zostało podtopionych.
29 maja burze z intensywnymi opadami deszczu i miejscami bardzo silnymi porywami wiatru występują w zachodniej części Małopolski oraz na Pomorzu Zachodnim. Najwięcej utrudnień związanych ze skutkami intensywnych opadów wystąpiło w rejonie Wadowic i Trzebini w woj. małopolskim. W Pile i w Trzebiatowie (woj. zachodniopomorskie) burzy towarzyszą silne porywy wiatru związane ze zjawiskiem microburst.

Zestawienie raportów o gwałtownych zjawiskach atmosferycznych zgłoszonych do bazy danych ESWD z okresu 28 maja – 1 czerwca 2016 r. Źródło: ESWD.
30 maja burze przechodzą przez znacznie większy obszar Polski, a zwłaszcza w pasie od Podkarpacia przez centrum kraju po Pomorze Zachodnie. Podtopienia wystąpiły m.in. w Stargardzie (woj. zachodniopomorskie), Nakle nad Notecią (woj. kujawsko-pomorskie), Wieluniu (woj. łódzkie), Dąbrowie Górniczej (woj. śląskie) i w Nowym Sączu (woj. małopolskie). We wsi Sobiesęki (woj. wielkopolskie) i w Łazisku (woj. łódzkie), w wyniku uderzeń piorunów spłonęły stodoły.
31 maja był dniem kulminacyjnym w wymienionym okresie. Burze pojawiają się na obszarze niemal wszystkich regionów kraju. Ucierpiał zwłaszcza rejon Skarżyska-Kamiennej i Starachowic (woj. świętokrzyskie), gdzie w ciągu dwóch godzin spadło prawie 100 mm deszczu. Nawalne opady doprowadzają do zalania wielu obszarów miasta, które w następstwie jest sparaliżowane. W wyniku intensywnych opadów ponownie ucierpiała Częstochowa, Stargard oraz rejon Głubczyc (woj. opolskie). Sporo podtopień notuje się również w Świdnicy (woj. dolnośląskie), Brzesku oraz Wieliczce (woj. małopolskie). Lokalnie pada również duży grad – w Radgoszczy (woj. małopolskie) gradziny osiągają wielkość piłeczek pingpongowych.

Doziemne wyładowania atmosferyczne wykryte przez sieć stacji detekcji Blitzortung w dniu 31 maja 2016 r. Źródło: Lightningmaps.org

Chmura stropowa superkomórki burzowej przechodzącej na północny-wschód od Ciechanowa. Fot. Krzysztof Piasecki (Polscy Łowcy Burz)
Na północnym-wschodzie Polski przechodzą burze wielokomórkowe, a miejscami również superkomórki burzowe z lokalnie bardzo silnymi i niszczącymi porywami wiatru. Największe szkody mają miejsce w rejonie Szczytna i w Wasilkowie niedaleko Białegostoku, gdzie silny wiatr łamie lub powala setki drzew. W RDLP Białystok wyceniono szkody na ok. 24 tys. m3 drewna, a w Nadleśnictwie Szczytno – na 8 tys. m3.
1 czerwca pojawiają się burze z ulewnymi opadami deszczu, które najbardziej dają się we znaki mieszkańcom centralnej części Wielkopolski, woj. łódzkiego i rejonu Wadowic (woj. małopolskie). W Sieradzu w ciągu godziny spadło 48 mm deszczu. Podtopienia notuje się również w Tomaszowie Mazowieckim, w Skierniewicach, Zgierzu, Kaliszu, Bielsku Podlaskim, Zielonej Górze oraz w rejonie Warty (woj. łódzkie),
17 czerwca 2016 r.
Najpoważniejszy incydent w sezonie 2016 r. związany z przejściem przez wschodnią część Polski rozległej i niszczycielskiej burzy wielokomórkowej z sygnaturami bow echo, miejscami także superkomórkami burzowymi. W tym dniu, czwarty raz w historii naszego Stowarzyszenia wydany został trzeci, najwyższy stopień zagrożenia przed gwałtownymi zjawiskami atmosferycznymi.

Szkody wiatrowe w nadleśnictwie Dojlidy. Fot. Jacek Bejm/Regionalna Dyrekcja Lasów Państwowych w Białymstoku.

Skan maksymalnej odbiciowości radarowej (CMAX) prezentujący burzę wielokomórkową z sygnaturami bow echo na terenie północno-wschodniej Polski o godz. 14:40. Źródło: IMGW-PIB.
Burze o największej sile występują na Podlasiu (zwłaszcza na północny-wschód od Białegostoku), gdzie porywy wiatru lokalnie przekraczały prędkość 150 km/h. W lasach w tej części Polski (zwłaszcza w lasach Puszczy Knyszyńskiej), zniszczeniu uległo aż 650 tys. m3 drewna. Miejscami powalone zostały całe połacie kompleksów leśnych.
Niszczące porywy wiatru związane z rozległym i szybko przemieszczającym się układem burzowym wystąpiły również na znacznej części Mazowsza, Ziemi Świętokrzyskiej oraz w południowej części Lubelszczyzny. Ucierpiał rejon Ostrołęki, Nowogrodu, Radomia, Kozienic, Płońska, Kosowa Lackiego (woj. mazowieckie), Grajewa, Bielska Podlaskiego, Kielc, Jędrzejowa, Sandomierza i Lublina. W samych miejscowościach Stara Maliszewa i Nowa Maliszewa k. Kosowa Lackiego na północnym-wschodzie Mazowsza, uszkodzeniu uległo przynajmniej 41 budynków.
Silne porywy wiatru nie były związane jedynie z oddziaływaniem silnych burz. Za sprawą występowania znacznego, poziomego gradientu barycznego, zarówno w regionach podgórskich jak i nad morzem, prędkość wiatru dochodzi nawet do 90 km/h, co ma miejsce znacznie częściej w chłodniejszych okresach w roku. W Gdańsku silny wiatr nie związany z burzami powala drzewa i zrywa linie energetyczne.
Na zachodzie kraju występują intensywne i miejscami długotrwałe opady deszczu, zarówno wielkoskalowe jak i typowo konwekcyjne. Miejscami doprowadzają do podtopień – m.in. w Poznaniu, Głogowie, Nakle nad Notecią. Ponadto w rejonie Sobieradza (woj. zachodniopomorskie) utworzyła się krótkotrwała trąba powietrzna nie związana z mezocyklonem, pierwsza odnotowana w tym roku w bazie danych ESWD.

Czoło nadciągającej rozległej burzy wielokomórkowej z bardzo silnymi porywami wiatru. Fot. Krzysztof Piasecki (Polscy Łowcy Burz)

Zestawienie raportów o gwałtownych zjawiskach atmosferycznych zgłoszonych do bazy danych ESWD z dnia 17.06.2016 r. Źródło: ESWD.
20 czerwca 2016 r.
Gwałtowna i niezwykle długotrwała, prawoskrętna superkomórka burzowa typu wysokoopadowego (HP) przechodzi w pasie od rejonu Żyliny na Słowacji, przez Beskid Żywiecki, do okolic Włodawy w woj. lubelskim. Najgwałtowniejsze zjawiska występują w pasie od południowej części powiatu sandomierskiego (rejon Sulisławic), przez rejon Zaklikowa, Kraśnika, Bychawy (woj. lubelskie) do okolic Łęcznej. W rejonie Piotrkowa oraz Chmielu Pierwszego na północny-zachód od Bychawy (woj. lubelskie) pada największy od trzech lat grad na terenie Polski, który osiąga wielkość piłek tenisowych (o średnicy do ok. 7,5 cm).

Superkomórka burzowa z widoczną chmurą stropową przechodząca niedaleko Bychawy w woj. lubelskim. Fot. Jan Jakóbczak (Polscy Łowcy Burz)
Superkomórka odznaczyła się również z innego powodu – w pasie o długości ok. 21 kilometrów ciągnącym się od miejscowości Sulów do wsi Skawinek wygenerowała umiarkowanie silną trąbę powietrzną o prędkości wiatru w leju przekraczającej znacznie 150 km/h. Trąba zrywa dachy budynków mieszkalnych i gospodarczych oraz powoduje zniszczenia w drzewostanie, jednoznacznie wskazujące na wystąpienie ruchu wirowego. Trąba powietrzna została również udokumentowana na nagraniach z tamtego rejonu:
https://www.youtube.com/watch?v=482iWIYryME
https://www.youtube.com/watch?v=zQ26UXie2GI
Superkomórka przynosi również silne, prostoliniowe porywy wiatru, związane prawdopodobnie z jej tylnym prądem zstępującym (RFD). Pod miejscowością Zaklików, w wyniku ich oddziaływania, zerwanych lub uszkodzonych zostało kilka dachów budynków mieszkalnych i gospodarczych. W Kraśniku oraz w Wieliczce intensywne, konwekcyjne opady deszczu doprowadziły do wystąpienia podtopień.
Należy zaznaczyć, że omawiana superkomórka uformowała się na wschód od Trencina (Słowacja), przeszła przez regiony południowo-wschodniej Polski i zaczęła gwałtownie słabnąć dopiero niedaleko Włodawy w woj. lubelskim, całkowicie wygasając po przekroczeniu granicy z Białorusią i Ukrainą. W ciągu ok. 9 godzin istnienia superkomórka pokonała przynajmniej ok. 450 kilometrów.
25 czerwca 2016 r.
Dzień ten zapisał się jako kolejny w tym miesiącu, w którym wystąpiły burze z towarzyszącymi im niszczącymi zjawiskami. W tym dniu wydany został przez nas 2 stopień zagrożenia przed możliwością wystąpienia gwałtownych burz w zachodniej połowie Polski.

Szkody wiatrowe w lasach niedaleko miejscowości Pusta Kuźnica k. Lublińca. Fot. Wojciech Pilorz (Polscy Łowcy Burz)

Doziemne wyładowania atmosferyczne wykryte przez sieć stacji detekcji Blitzortung w dniu 25 czerwca 2016 r. Źródło: Lightningmaps.org
W wielu miejscach przechodzą silne burze pulsacyjne, które z czasem łączą się w klastry wielokomórkowe przynoszące bardzo silne porywy wiatru, miejscami opady gradu i nawalne opady deszczu. Najtrudniejsza sytuacja panuje w gminie Kcynia i Strzelno (woj. kujawsko-pomorskie), w lasach na południe i północ od Lublińca (woj. śląskie), w rejonie Nowej Soli (woj. lubuskie), Międzychodu (woj. wielkopolskie) i na obszarze gminy Warta k. Sieradza (woj. łódzkie), gdzie powstałe szkody zostały oszacowane na przynajmniej T2 w skali Torro. Oznacza to porywy wiatru przekraczające prędkość 120 km/h. Silna burza wielokomórkowa przechodzi w miejscowości Kijewice (gmina Strzelno) i w jej okolicach, gdzie uszkodzeniu uległo przynajmniej 11 budynków mieszkalnych jak i wiele budynków gospodarczych. Mieszkańcy mówią o trąbie powietrznej, jednak powstałe szkody jednoznacznie nie potwierdzają wystąpienia tego zjawiska. W miejscowości Szwecja w woj. zachodniopomorskim dwie osoby zginęły, a jedna została ranna po tym, jak drzewo spadło na samochód. Miejscami burzom towarzyszą opady gradu o średnicy dochodzącej nawet do 3 centymetrów.
Lokalnie silne burze pojawiają się również na wschodzie Polski. Długotrwała, niemal stacjonarna burza z opadami gradu i silnymi porywami wiatru przechodzi przez Mińsk Mazowiecki, skutkując podtopieniami i zalaniami ulic i budynków w wielu częściach miasta. Podtopienia towarzyszą również burzom, które przechodzą przez Szczecinek i Barlinek w woj. zachodniopomorskim – w tej drugiej miejscowości wiele drzew zostało dodatkowo powalonych przez silny wiatr. Łącznie w bazie ESWD w tym dniu odnotowano 116 raportów, z czego aż 103 dotyczyło wystąpienia silnych, porywistych wiatrów, po 5 raportów wystąpienia dużego gradu i ulewnych opadów deszczu, a także 3 raporty dotyczące niszczących wyładowań atmosferycznych.

Zestawienie raportów o gwałtownych zjawiskach atmosferycznych zgłoszonych do bazy danych ESWD 25 czerwca 2016 r. Źródło: ESWD
26 czerwca 2016 r.

Rozległe szkody w lasach niedaleko Paradyża. Fot. Drone Vision
Gwałtowne burze 25 czerwca 2016 r. były jedynie preludium do jeszcze silniejszych burz, które pojawiły się we wschodniej części Polski w dniu następnym. Dla tej części kraju wydany został 2 stopień zagrożenia przed wystąpieniem gwałtownych burz.
Silne burze (klastry wielokomórkowe oraz superkomórki burzowe) rozwijają się najpierw w strefie frontowej w pasie od południowej części woj. śląskiego i małopolskiego po Mazowsze i Mazury i przemieszczają się na północ i północny-wschód. W miejscowościach Gołcza i Kamienica niedaleko Miechowa (woj. małopolskie) średnica gradu, który opadał z przechodzącej superkomórki osiąga wielkość piłeczek golfowych (niemal 5 cm). Silna superkomórka burzowa przechodzi również w rejonie Sędziszowa (woj. świętokrzyskie), gdzie huraganowe porywy wiatru łączą się z opadami dużego gradu. Skutkuje to rozległymi zniszczeniami w uprawach, a dachy budynków gospodarczych miejscami są „podziurawione” od padającego gradu. Znaczne szkody gradowe wystąpiły również w niektórych miejscowościach zachodniej części powiatu koneckiego (woj. świętokrzyskie) i w gminie Błędów w powiecie grójeckim (woj. mazowieckie). Grad padał również w niektórych dzielnicach Warszawy.
Wielkość tych szkód nie równa się jednak z tymi, które wystąpiły w lasach w rejonie miejscowości Paradyż (woj. łódzkie). Wewnątrz mezoskalowego układu konwekcyjnego (MCS) rozwija się niedużej wielkości bow echo przemieszczające się szybko z południa na północ. Miejscami katastrofalne szkody wiatrowe notowane są na całej długości w pasie od zachodniej części pow. koneckiego (woj. świętokrzyskie) po rejon Tomaszowa Mazowieckiego w woj. łódzkim. Szczególnie spektakularnie wyglądają wiatrowały i wiatrołomy w rejonie miejscowości Kłopotów na zachód od Paradyża (pow. opoczyński), gdzie na znacznej powierzchni ostały się miejscami jedynie pojedyncze drzewa. Oszacowana przez nas prędkość wiatru wynosiła nawet 170 km/h. Kilkadziesiąt budynków w tym regionie zostało uszkodzonych. Według szacunków upublicznionych we wrześniu, w samym nadleśnictwie Opoczno uszkodzonych lub zniszczonych zostało aż 115 tys. m3 drewna.
Wielkość zniszczeń dobrze ukazuje poniższe nagranie:
https://www.youtube.com/watch?v=hbeTUm87ivI

Wał szkwałowy superkomórki burzowej przechodzącej 26 czerwca 2016 r. niedaleko Serocka. Fot. Grzegorz Zawiślak (Polscy Łowcy Burz)
Rozległe szkody wiatrowe odnotowano również w lasach niedaleko Parczewa, Włodawy i Kraśnika (woj. lubelskie). W rejonie Sępopolu i Bartoszyc w woj. warmińsko-mazurskim burza z silnymi porywami wiatru spowodowała znaczne szkody w okolicznych miejscowościach. W niewielkiej wsi Suliki w wyniku oddziaływania silnych, prostoliniowych porywów wiatru całkowicie zniszczone zostały dwa budynki gospodarcze.

Doziemne wyładowania atmosferyczne wykryte przez sieć stacji detekcji Blitzortung w dniu 26 czerwca 2016 r. Źródło: Lightningmaps.org
W wielu miejscowościach odnotowano również podtopienia i zalania ulic oraz piwnic budynków. Najwięcej interwencji straży pożarnej w związku z wypompowywaniem wody ma miejsce na zachód od Warszawy – w pasie od Grodziska Mazowieckiego po Pruszków. Podtopienia wystąpiły również m.in. w Olsztynie, Lubawie (woj. warmińsko-mazurskie), Ostrołęce, Legionowie, Nowym Dworze Mazowieckim, w Rawie Mazowieckiej i Tomaszowie Mazowieckim (woj. łódzkie), a także dalej na południe – w Zawierciu i w Jaworznie (woj. śląskie). Łącznie w tym dniu w bazie ESWD odnotowano 226 raportów o gwałtownych zjawiskach atmosferycznych, w tym 152 raportów o wystąpieniu silnych, porywistych wiatrów, 44 raporty z wystąpienia dużego gradu, 25 raporty o ulewnych opadach deszczu oraz 5 raportów o niszczących wyładowaniach atmosferycznych.

Zestawienie raportów o gwałtownych zjawiskach atmosferycznych zgłoszonych do bazy danych ESWD z dnia 26 czerwca 2016 r. Źródło: ESWD
2 lipca 2016 r.
Burze z silnymi porywami wiatru przechodzą przez Kłodzko, Poznań i Chojnice. Prędkość wiatru przekracza w porywach 90 km/h. Główne straty to powalone drzewa i zerwane linie energetyczne. W Jastrzębiu-Zdroju (woj. śląskie) przechodzi długotrwała burza z silnymi opadami deszczu, który doprowadził do wystąpienia podtopień w mieście.
11 lipca 2016 r.
Przez północną, centralną i częściowo południową Polskę przechodzi seria superkomórek burzowych, przynoszących głównie opady dużego gradu przekraczającego w wielu miejscach 2 centymetry średnicy oraz silne, miejscami niszczące porywy wiatru. Znaczna część powstających burz zawiera rotujący prąd wstępujący, dodatkowo kilka z nich rozdzieliło się na superkomórki prawoskrętne i lewoskrętne (splitting). Łącznie w ciągu dnia pojawiło się przynajmniej kilkanaście superkomórek burzowych.

Szkody spowodowane przez trąbę powietrzną w rejonie Kretowin. Fot. Anna Łukasz Zawieska. Zdjęcie udostępniono na naszym profilu na Facebooku.
Najpotężniejsza superkomórka burzowa – prawoskrętna – przechodzi w rejonie Morąga w woj. warmińsko-mazurskim. We wsi Kretowiny oraz Bogaczewo, położonych niedaleko tej miejscowości, powstaje jedyna w tym dniu trąba powietrzna, w obrębie której prędkość wiatru przekraczała 150 km/h. Trąba znacznie uszkadza kilka budynków mieszkalnych i gospodarczych, a także powala i łamie wiele drzew w rejonie Kretowin. Niszczycielska superkomórka wygenerowała również znacznej wielkości gradziny, które lokalnie osiągały nawet 4,5 cm średnicy. „Pas gradowy” na trasie superkomórki, w którym przekraczał on przynajmniej 2 centymetry średnicy, osiągnął kilkadziesiąt kilometrów.
Duży grad o średnicy piłeczek golfowych spadł również m.in. w Bełchatowie. W Ostrołęce i w Olsztynie po przejściu burz występują lokalnie podtopienia.

Burza przechodząca na południe od Góry Kalwarii w woj. mazowieckim. Fot. Grzegorz Zawiślak (Polscy Łowcy Burz)

Doziemne wyładowania atmosferyczne wykryte przez sieć stacji detekcji Blitzortung w dniu 11 lipca 2016 r. Źródło: Lightningmaps.org
Zagrożenie stanowią również silne, prostoliniowe porywy wiatru. W Niemieryczewie niedaleko Żyrardowa przechodzi bardzo silna nawałnica, która spowodowała rozległe zniszczenia w lasach. Liczne szkody wiatrowe wystąpiły również w południowej części Mazowsza i na południe od Gąbina w powiecie płockim.
Silne burze przechodzą również w godzinach wieczornych i nocnych. Około godz. 20:40, w dzielnicy Kędzierzyna-Koźla – Rogach, pojawił się bardzo silny microburst, w trakcie którego prędkość wiatru dochodziła do ok. 140 km/h. Niszczycielski wiatr uszkodził łącznie przynajmniej ok. 35 budynków.
Późnym wieczorem niepozorna na skanach maksymalnej odbiciowości radarowej (CMAX) burza przechodzi przez Sulejów w woj. łódzkim. Stacja meteorologiczna IMGW odnotowała poryw wiatru wynoszący 36,2 m/s (ok. 130 km/h). Zniszczenia w mieście potwierdzają wystąpienie wiatru o tej sile – około 20 dachów zostało uszkodzonych, nawałnica powaliła również mnóstwo drzew i zerwała linie energetyczne.
W tym samym czasie w zachodniej części Wielkopolski rozwijają się kolejne superkomórki burzowe. Późnym wieczorem m.in. w Toruniu i Słupcy spada grad o średnicy do ok. 3,5 cm. Pomimo pory nocnej niektóre z superkomórek pokonują trasę nawet do 200 km.
Łącznie w tym dniu do bazy ESWD zgłoszono 160 raportów o gwałtownych zjawiskach atmosferycznych, w tym 79 dotyczących wystąpienia silnych, porywistych wiatrów, 72 dotyczących opadów dużego gradu, 5 raportów o niszczących wyładowaniach atmosferycznych, 3 raporty o intensywnych opadach deszczu oraz jeden raport o trąbie powietrznej.

Zestawienie raportów o gwałtownych zjawiskach atmosferycznych zgłoszonych do bazy danych ESWD 11 lipca 2016 r. Źródło: ESWD.
14 lipca 2016 r.
Silna superkomórka burzowa z gradem i silnymi porywami wiatru przechodzi przez miejscowość Zahorów w północno-wschodniej części Lubelszczyzny. W niektórych częściach nadleśnictwa Chotyłów i Połoski wprowadzony zostaje okresowy zakaz wstępu do lasu ze względu na połamane i powalone drzewa. W nieodległych Nowosiółkach w wyniku pożaru spowodowanego uderzeniem pioruna śmierć poniosła kobieta. W miejscowości Nowe Grochale na Mazowszu pojawia się krótkotrwała, słaba trąba powietrzna. Wizja lokalna członków naszego Stowarzyszenia potwierdza wystąpienie punktowych szkód.

Zalane skrzyżowanie w Gdańsku. Fot. transport-publiczny.pl
Na zachodzie kraju przechodzący front atmosferyczny przynosi silne, długotrwałe wielkoskalowe opady deszczu, nie związane ze oddziaływaniem konwekcji, prowadząc do wystąpienia rozległych zalań i podtopień. Najbardziej ucierpiał rejon Trójmiasta, gdzie wzmożeniu opadów (a tym samym ruchów wznoszących mas powietrza) sprzyjała również obecność na zachód od niego wzgórz morenowych. Miejscami w tym rejonie spadło nawet 150-170 mm deszczu. Sporo zalań wystąpiło również na Kaszubach, Pomorzu Zachodnim i w Wielkopolsce.
W niektórych rejonach Polski wiał również silny wiatr związany z występowaniem zaostrzonego, poziomego gradientu barycznego. Silny wiatr spowodował zawalenie się budynku w miejscowości Padniewko w woj. kujawsko-pomorskim.
25-29 lipca 2016 r.
Kilkudniowy incydent burzowy, w trakcie którego największym zagrożeniem były intensywne, konwekcyjne opady deszczu występujące w chwiejnej, zwrotnikowej masie powietrza. W każdym dniu z tego okresu na terenie Polski odnotowano podtopienia, a lokalnie nawet powodzie błyskawiczne. Okresowo (27 i 28 lipca 2016 r.) wydawany był przez nas 2 stopień zagrożenia przed groźnymi zjawiskami atmosferycznymi, zwłaszcza dla regionów południowych. Parametr Precipitable Water (PW) osiągał nawet 40-45 mm, co wskazywało na bardzo wysoką wodność troposfery.
25 lipca burze pulsacyjne z intensywnymi opadami deszczu występują głównie w pasie od Górnego Śląska po Żuławy Wiślane. Podtopienia odnotowano m.in. w Łodzi, Zduńskiej Woli, Zatorze, Andrychowie, Bielsku-Białej czy Sosnowcu.
26 lipca burza z nawalnymi opadami deszczu przechodzi w rejonie Gryfowa Śląskiego (woj. dolnośląskie). W jej wyniku ma miejsce powódź błyskawiczna, wiele okolicznych wsi odnotowuje straty związane z zalaniami. Na kilku stacjach meteorologicznych należących do sieci IMGW zmierzono opad rzędu 40-50 mm w ciągu godziny. Podtopienia miały miejsce również w Sosnowcu, Czeladzi, Mysłowicach, Starachowicach (woj. świętokrzyskie), Szczecinku oraz Wałczu.
27 lipca burze wielokomórkowe z intensywnymi opadami deszczu przechodzą przez znaczną część Polski. W Pilszczu (woj. opolskie) woda zalewa ulicę prowadząc do zniszczenia jej nawierzchni. Wiele interwencji straży pożarnej odnotowuje się w pobliskiej wsi Ściborzyce Wielkie oraz w rejonie Kuźni Raciborskiej (woj. śląskie). Straż pożarna interweniuje w związku z podtopieniami m.in. w Słubicach, Gorzowie Wielkopolskim, Wronkach, Opalenicy (woj. wielkopolskie), Łodzi (dzielnica Bałuty), Skierniewicach, Kielcach, Poniatowej (woj. lubelskie), w Piszu (woj. warmińsko-mazurskie) i w rejonie Zwardonia (woj. śląskie).

Rzeka Biała w Białymstoku po intensywnych opadach deszczu. Źródło: Spotted Białystok.
28 lipca intensywne opady deszczu pochodzenia konwekcyjnego występują w południowej i wschodniej części Polski. Najgorsze w skutkach burze przechodzą w rejonie Proszowic (woj. małopolskie), a także na terenie gminy Złota, Pińczów oraz Czarnocin (woj. świętokrzyskie), gdzie wskutek nawalnych opadów pojawia się powódź błyskawiczna. Lokalne strumienie i rzeki wylewają, powodując zalania ulic i posesji. Powódź błyskawiczna w rejonie rzeki Biała ma miejsce również w centralnej i zachodniej części Białegostoku, gdzie chwilami pada również grad oraz wieje silny wiatr powodujący szkody. Podtopienia odnotowano także w Kielcach, Rzeszowie i w rejonie Sandomierza. Na Podkarpaciu burzom towarzyszą również lokalnie silne porywy wiatru, przekraczające prędkość 100 km/h.

Doziemne wyładowania atmosferyczne wykryte przez sieć stacji detekcji Blitzortung 29 lipca 2016 r. Źródło: Lightningmaps.org
29 lipca burze z intensywnymi opadami deszczu ponownie występują w znacznej części Polski (regiony południowej, centralnej i północnej Polski). Podtopienia wystąpiły m.in. w Tarnowskich Górach, Stalowej Woli, Władysławowie, Olsztynie, Elblągu oraz w Łowiczu. Dodatkowo niedaleko miejscowości Rudy w woj. łódzkim pojawia się krótkotrwała trąba powietrzna niezwiązana z superkomórką burzową.
W ciągu całego okresu w bazie ESWD odnotowano 161 raportów o wystąpieniu gwałtownych zjawisk atmosferycznych, z czego aż 127 dotyczyło intensywnych opadów deszczu, 16 związanych z niszczącymi wyładowaniami atmosferycznymi, 14 związanych z silnymi porywami wiatru, 3 związane z wystąpieniem dużego gradu oraz jeden dotyczący pojawienia się trąby powietrznej.

Zestawienie raportów o gwałtownych zjawiskach atmosferycznych zgłoszonych do bazy danych ESWD z okresu 25-29.07.2016. Źródło: ESWD.
31 lipca 2016 r.
W tym dniu przez Polskę przeszedł front atmosferyczny, za którym napłynęło chłodniejsze powietrze polarnomorskie, wypierające zalegającą wcześniej wilgotną masę powietrza zwrotnikowego. Burze osiągają największą aktywność w południowej części Polski. W pasie od rejonu Kuźni Raciborskiej do okolic Radzionkowa przechodzi superkomórka burzowa, a po niej burza wielokomórkowa, które przynoszą głównie nawalny opad deszczu. Liczne podtopienia i zalania występują w Gliwicach, Zabrzu, Rudzie Śląskiej, Knurowie i w części Bytomia. W Pilchowicach niedaleko Knurowa pada grad o średnicy do 4 centymetrów.

Chmura stropowa superkomórki burzowej przemieszczającej się 31 lipca 2016 r. przez Kraków. Fot. Krzysztof Piasecki (Polscy Łowcy Burz)
Niemal stacjonarna superkomórka burzowa pojawia się nad miejscowością Gromnik i przynosi bardzo intensywne opady deszczu oraz małego gradu. Nawalny opad spowodował zalanie znacznej części wsi. Główna droga w Gromniku została całkowicie zalana. Podtopienia występują również w Kielcach, Wronkach (woj. wielkopolskie) i w rejonie Nowego Brzeska (woj. małopolskie).
Wieczorem burza z intensywnymi opadami deszczu przechodzi przez Kalisz, gdzie w ciągu godziny na stacji meteorologicznej spadło ponad 50 mm opadu, prowadząc do zalań ulic i piwnic w mieście.
5 sierpnia 2016 r.
Silne superkomórki burzowe przechodzą przez południowo-zachodnią część woj. warmińsko-mazurskiego. W pasie od rejonu Lidzbarka i Działdowa, przez Nidzicę po okolice Szczytna, towarzyszą im chwilami bardzo silne porywy wiatru. Największe szkody wystąpiły w okolicznych lasach, gdzie na podstawie wielkości zniszczeń oszacowano prędkość wiatru na kategorię T2 w skali Torro. W Brodnicy (woj. kujawsko-pomorskie), Lubawie i w Nowym Mieście Lubawskim odnotowano podtopienia.

Wał szkwałowy na czele wysokoopadowej, prawoskrętnej superkomórki burzowej przemieszczającej się niedaleko Nidzicy (woj. warmińsko-mazurskie). Fot. Grzegorz Zawiślak (Polscy Łowcy Burz).
8 sierpnia 2016 r.
W godzinach wieczornych superkomórka burzowa przechodzi w pasie od rejonu Wągrowca w woj. wielkopolskim do okolic Torunia. Duże straty wystąpiły w Kopaszynie i Kobylcu na północ od Wągrowca, gdzie silny wiatr uszkadzał dachy, zrywał linie energetyczne i powalał drzewa. Podobne szkody wystąpiły dalej na trasie superkomórki, w Łabiszynie i w lasach nadleśnictwa Solec Kujawski. Po godz. 23:00 w Toruniu spadł grad o średnicy do 3 centymetrów.

Skan maksymalnej odbiciowości radarowej (CMAX) z 8 sierpnia 2016 r., godz. 22:20. Na skanie widoczny jest spójny rdzeń superkomórki burzowej przemieszczającej się w stronę Torunia. Źródło: IMGW-PIB
9 sierpnia 2016 r.

Skutki opadu dużego gradu w sadach w rejonie Niedźwiady Dużej. Fot. Sylwia Złoto. Zdjęcie udostępnione na profilu Polskich Łowców Burz na Facebooku.
Jeden z ostatnich poważniejszych incydentów w sezonie 2016 r., który objął regiony południowej i wschodniej części Polski. Na froncie atmosferycznym przechodzącym przez Polskę powstaje linia dość wolno przemieszczających się burz, w obrębie której znajduje się również kilka superkomórek burzowych. Burzom w tym dniu towarzyszą intensywne opady deszczu, silne porywy wiatru, miejscami również opady dużego gradu. Ten ostatni spowodował szczególnie duże zniszczenia w sadach w rejonie miejscowości Niedźwiada Duża (powiat opolski, woj. lubelskie). Grad osiągał średnicę przynajmniej 3,5 cm. Podobnej wielkości grad spadł z lewoskrętnej superkomórki burzowej w Łukowie (woj. lubelskie), gdzie dodatkowo wystąpiły liczne podtopienia.
Silne burze dają się we znaki również w często nawiedzanym przez nie w tym roku powiecie kazimierskim (woj. świętokrzyskie) oraz w rejonie Proszowic (woj. małopolskie). Na stacji meteorologicznej sieci IMGW w Sielcu k. Skalbmierza prędkość wiatru przekroczyła 100 km/h. W samym Skalbmierzu silny wiatr uszkodził dwa dachy, wystąpiły tam również lokalne podtopienia. W regionie Proszowic grad spowodował uszkodzenia upraw, głównie tytoniu.

Skan maksymalnej odbiciowości radarowej (CMAX) z 9 sierpnia 2016 r., godz. 17:00. Na wschód od Poniatowej (woj. lubelskie) widoczna jest lewoskrętna superkomórka burzowa, która spowodowała rozległe szkody w lokalnych sadach. Źródło: IMGW-PIB
Burze z intensywnymi opadami deszczu i silnymi porywami wiatru występują również na Górnym Śląsku. W Tychach wystąpiły liczne zalania, w tym głównych dróg w mieście. Podobna sytuacja miała miejsce w Wodzisławie Śląskim. W jego dzielnicy – Radlinie II – silny wiatr uszkodził 9 budynków i powalił na drogi wiele drzew.
21 sierpnia 2016 r.
Wczesnym popołudniem na Górnym Śląsku w rozległej strefie opadów związanej z chłodnym frontem atmosferycznym powstaje niewielka burza wielokomórkowa, która w sprzyjających warunkach (podwyższonej wilgotności na skutek wcześniejszych opadów) ulega rozwojowi. Przemieszcza się w stronę Chorzowa, gdzie w jej obrębie niespodziewanie powstaje trąba powietrzna o relatywnie niedużej sile. Trąba kieruje się na północny-wschód w stronę Siemianowic Śląskich, gdzie ostatecznie wygasa. Na swoim szlaku wynoszącym 7,2 km, trąba uszkodziła 8 dachów, połamała dziesiątki drzew i uszkodziła kilkadziesiąt samochodów. Łączny pas zniszczeń wyniósł ok. 7 kilometrów i ciągnie się od placu Kopernika w Chorzowie do rejonu drogi krajowej nr 94 w Siemianowicach – Bańgowie. Maksymalna prędkość wiatru w leju na podstawie zniszczeń została oszacowana na ok. 130 km/h.
Więcej informacji o tej trąbie powietrznej umieściliśmy w naszym wpisie na stronie internetowej:
Region ten nie był jedyny, w którym wystąpiły w tym dniu gwałtowne burze. W Jastrzębiu-Zdroju oraz w Piotrkowie Trybunalskim pojawiły się podtopienia związane z intensywnymi opadami deszczu. Miejscami burzom towarzyszyły również opady gradu i silniejsze porywy wiatru.
4 września 2016 r.
Silna superkomórka burzowa przechodzi wzdłuż miejscowości położonych w okolicy autostrady A2 – od rejonu Łowicza, po zachodnią i centralną część Warszawy i następnie dalej do okolic Sulejówka. Przynosi bardzo silne porywy wiatru oraz opady dużego gradu osiągającego wielkość pięciozłotówki. Największą siłę superkomórka osiąga w Warszawie i okolicach oraz w rejonie Żyrardowa. W Warszawie-Śródmieściu, zniszczenia (zwłaszcza w drzewostanie) wskazują na wystąpienie wiatru, którego prędkość znacznie przekroczyła 100 km/h. Spadające pod naporem wiatru drzewa uszkodziły wiele aut na terenie aglomeracji.

Wał szkwałowy superkomórki burzowej nadciągający nad Warszawę. Fot. Grzegorz Zawiślak (Polscy Łowcy Burz).
Silny wiatr powalił również wiele drzew w lasach w rejonie miejscowości Joachimów-Mogiły na granicy woj. łódzkiego i woj. mazowieckiego. Na trasie superkomórki uszkodzonych zostało przynajmniej kilkanaście budynków mieszkalnych i gospodarczych, zerwanych zostało również wiele linii energetycznych.
Objętość tego wpisu świadczy o dużej dynamice jaką cechował się ubiegły sezon burzowy. Nowy sezon to dla nas kolejne wyzwania. Przed nami kolejne miesiące w których będziemy poświęcali swój czas by monitorować ciekawe a zarazem groźne zjawiska burzowe, czym oczywiście będziemy się z Wami dzielić.