Od połowy czerwca przeprowadziliśmy pewną aktualizację naszego systemu wydawania prognoz. Jest to również dobra okazja, żeby przypomnieć, jak należy rozumieć nasze prognozy oraz zwrócić ponownie uwagę, że prognoza nie pełni roli ostrzeżenia meteorologicznego. Zachęcamy więc do lektury.
Od 18 czerwca zaktualizowany został nasz system wydawania prognoz konwekcyjnych. Prognoza jest przygotowywana w ciągu kilkunastu godzin poprzedzających daną dobę, w czasie której mogą wystąpić burze, ale w przypadku niepewnej sytuacji meteorologicznej może być także wydana rano. W przypadku pojawienia się znaczących zmian, w szczególności rozbieżności wcześniejszych prognoz i stanu faktycznego z bieżących obserwacji, może być wydana jej aktualizacja.
Należy pamiętać, że jest to jedynie prognoza, a nie ostrzeżenie. Wiele osób mylnie interpretuje jej wydanie jako wydanie ostrzeżeń. W rzeczywistości jest to jedynie wstępna informacja na temat prognozowanej sytuacji oraz omówienie ryzyka wystąpienia poszczególnych zagrożeń. Ostrzeżenia są wydawane natomiast już w czasie rozwoju bądź trwania i przemieszczania się burz. Mają więc one zdecydowanie krótszy okres ważności – w przypadku prognozy są to 24 godziny, w przypadku ostrzeżeń najczęściej 1-2 godziny. Ostrzeżenia są wydawane w systemie SkyPredict na naszej stronie (link).
System prognoz konwekcyjnych opiera się aktualnie na wyznaczaniu następujących obszarów:
- obszar o możliwości wystąpienia burz z prawdopodobieństwem większym bądź równym 15 % w promieniu 40 km od danego miejsca
- obszar o możliwości wystąpienia burz z prawdopodobieństwem większym bądź równym 50 % w promieniu 40 km od danego miejsca
- obszar 1 stopnia zagrożenia przed silnymi burzami, a więc „małe bądź średnie ryzyko wystąpienia silnych burz”
- obszar 2 stopnia zagrożenia przed silnymi burzami, a więc „duże ryzyko wystąpienia silnych burz lub małe ryzyko wystąpienia ekstremalnie silnych burz”
- obszar 3 stopnia zagrożenia przed silnymi burzami, a więc „średnie lub duże ryzyko wystąpienia ekstremalnie silnych burz”.
Osoba, która na dany dzień sporządza prognozę siły i aktywności burz określa ich prawdopodobieństwo wystąpienia, a także możliwą siłę, jaką mogą osiągnąć. Prognoza konwekcyjna określa więc – zwykle z kilkunastogodzinnym wyprzedzeniem – przybliżony obszar, w którym szansa na powstanie burz oraz ich przewidywana gwałtowność będą największe.
Co oznaczają poszczególne obszary prawdopodobieństwa wyznaczane w prognozie?
Obszar z 15 % prawdopodobieństwem wystąpienia burz oznacza, że burze wystąpią na 15-50% powierzchni obszaru, co w praktyce oznacza niskie bądź średnie ryzyko burz i może się ograniczyć do zaledwie kilku burz na całym obszarze obowiązywania prognozy. 50% możliwości wystąpienia oznacza natomiast, że w promieniu do 40 km na ponad 50 % powierzchni wystąpią burze i jest to już ryzyko wysokie.
Czym są kolejne stopnie zagrożenia?
W sytuacji 1. stopnia zagrożenia na obszarze objętym prognozą możliwe są niezbyt liczne zjawiska burzowe o sile kwalifikującej je na ostrzeżenie 2 stopnia. Opad może więc lokalnie przekraczać 40 mm, wiatr przekroczyć prędkość 90 km/h, zaś grad średnicę 2 cm.
W przypadku 2. stopnia zagrożenia spodziewane są liczne burze kwalifikujące się na 2. stopień ostrzeżenia, co oznacza opady 40-70 mm, wiatr 90-110 km/h oraz grad 2-5 cm. W niektórych przypadkach mogą się pojawić też ostrzeżenia stopnia 3., więc opad ponad 70 mm, grad ponad 5 cm oraz wiatr ponad 110 km/h.
Najrzadziej jest wydawany 3. stopień zagrożenia. Informuje on, że na danym obszarze istnieje duże ryzyko wystąpienia licznych burz kwalifikujących się na 3. stopień ostrzeżenia w czasie ich występowania – a więc odpowiednio opad ponad 70 mm, grad ponad 5 cm oraz wiatr ponad 110 km/h. Stopień ten zostaje wydany tylko wówczas, gdy sytuacja synoptyczna dość jednoznacznie świadczy, że burze będą liczne i często będą przynosić znaczne zniszczenia na skutek powyższych zjawisk.
PROGNOZA KONWEKCYJNA TO NIE OSTRZEŻENIE! NIE OZNACZA, ŻE W CAŁYM WYZNACZONYM OBSZARZE WYSTĄPIĄ BURZE!
Jeszcze raz zwracamy uwagę, że wydawana prognoza siły i aktywności burz to nadal tylko prognoza. Burze są na tyle zmiennym i lokalnym zjawiskiem, że kilkanaście-kilkadziesiąt godzin przed ich wystąpieniem możemy tylko oszacować zagrożony obszar. Nie jest jednak możliwe – i prawdopodobnie jeszcze długo nie będzie – wskazanie konkretnych gmin czy miast które na pewno będą w zasięgu burz oraz tych niezagrożonych. Ostrzeganiu służy system SkyPredict, w którym wydawane są już możliwie precyzyjne ostrzeżenia przed burzami, obejmujące obszar powiatów bądź miast.
Zachęcamy także do przeczytania artykułu naszego kolegi z najczęstszymi pytaniami: http://lowcyburz.pl/2017/08/21/interpretacja-prognoz-konwekcyjnych-i-ostrzezen/?fbclid=IwAR2CTgbvFWoxWSv_4v8seKyrlp08n-8lQE22CSRSbeROfcNruyn-eHkjfG8
PRZYKŁADY PROGNOZ KONWEKCYJNYCH
Przykład 1. Synoptyk wyznacza tylko obszary bez uwzględnienia stopni zagrożenia. Obszar ograniczony linią przerywaną oraz znajdującymi się wewnątrz niego małymi sygnaturami burzy informuje, że na południu kraju, na terenach podgórskich i górskich, ryzyko burz wynosi 15-50%. Burze takie nie powinny więc stanowić zagrożenia zjawiskami towarzyszącymi (opadami, wiatrem itd.), ale nadal należy pamiętać, że zawsze zagrożeniem pozostają wyładowania atmosferyczne, a porażenie może prowadzić nawet do śmierci.
Przykład 2. Wewnątrz 15-50% ryzyka burz mogą się znaleźć również kolejne stopnie zagrożenia. Poniższa prognoza oznacza, że na danym terenie z prawdopodobieństwem 15-50% wystąpią burze i mogą się kwalifikować nawet na 2. stopień zagrożenia. Taka sytuacja może pojawić się także w sezonie zimowym, kiedy wystąpią warunki z niską chwiejnością, ale dużym przepływem powietrza. Burze mogą być wtedy nieliczne, ale będą w wielu miejscach przynosić wiatr do 90-110 km/h, a punktowo ponad 110 km/h.
Przykład 3. Możliwa jest również sytuacja, kiedy cały kraj objęty jest zagrożeniem. Wówczas na mapie nie wyznacza się linii prawdopodobieństwa wystąpienia burz, a wyłącznie cyfry symbolizujące dany stopień zagrożenia oraz małą bądź dużą sygnaturę burzy, informującą o prawdopodobieństwie przekraczającym 50% bądź 15-50% (zależnie od sytuacji). Pomimo tego, że sygnatury nie znajdują się w każdym województwie, to obszar zagrożenia obejmuje cały kraj – brak jest linii które ograniczają pierwszy stopień zagrożenia, więc obowiązuje on na całym terenie, na którym znajduje się przynajmniej jedna sygnatura.
Kolejny przykład. Synoptyk pisze, że:
STOPIEŃ 2. ZAGROŻENIA zostaje wydany ze względu na ryzyko silnego wiatru oraz opadów dużego gradu; STOPIEŃ 1. ZAGROŻENIA zostaje wydany na obszarze otaczającym 2. stopień z powodu niższego ryzyka silnego wiatru i opadów dużego gradu
W tej sytuacji należy rozumieć, że na terenie 2. stopnia wiatr w wielu miejscach może przekroczyć 90 km/h, a punktowo ponad 110 km/h, natomiast grad przekroczy w wielu miejscach 2 cm, a punktowo spadnie taki o średnicy przekraczającej 5 cm. W 1. stopniu zagrożenia zjawiska będą mniej gwałtowne, z wiatrem tylko lokalnie ponad 90 km/h i gradem tylko punktowo do 2-5 cm. Należy zwrócić też uwagę, że ikony stopni zagrożenia nie znajdują się w każdym województwie. Przykładowo – również w części mazowieckiego i świętokrzyskiego występuje 2 stopień zagrożenia, gdyż obszar ten znajduje się wewnątrz terenu otoczonego czerwoną linią z sygnaturami „2” wewnątrz.
Ostatni przykład. Najwyższy, 3. stopień zagrożenia.
STOPIEŃ 3. ZAGROŻENIA zostaje wydany głównie z powodu ryzyka bardzo silnych porywów wiatru oraz możliwości wystąpienia trąb powietrznych oraz w mniejszym stopniu z powodu ryzyka opadów dużego gradu i ulewnego deszczu
Prognoza taka oznacza, że na obszarze 3. stopnia zagrożenia występuje ponad 50% ryzyko burz, a w wielu przypadkach osiągną one siłę kwalifikującą je na 3.stopień ostrzeżenia. Oznacza to, że pojawią się warunki bardzo dobre dla występowania w wielu miejscach wiatru ponad 110 km/h oraz powstawania tornad. Ponadto jest również niższe ryzyko opadów około 70 mm oraz gradu około 5 cm – w praktyce może to oznaczać, że zjawiska te nie osiągną 3. stopnia. Wystarczy jednak tylko jedno groźne zjawisko – w tym przypadku silny wiatr – aby został w prognozie uwzględniony najwyższy stopień zagrożenia, ze wskazaniem którego zjawiska dotyczy (w tym przypadku – silny wiatr).
