Prezentujemy państwu listę publikacji stworzonych przez członków Stowarzyszenia Polscy Łowcy Burz – Skywarn Polska. W skład publikacji wchodzą opracowania, przewodniki oraz prezentacje. Lista publikacji będzie cały czas się powiększać, cały czas pracujemy nad nowymi tytułami.
Opracowania i przewodniki:
- Burza superkomórkowa z deszczem nawalnym 8 września 2022 r. w rejonie Gorzowa Wielkopolskiego
Niespodziewana, niezwykła i dewastująca – tak można podsumować burzę i powódź błyskawiczną, która przeszła w okolicach Gorzowa Wielkopolskiego (woj. lubuskie) nad ranem 8 września 2022 roku. Największe szkody poczyniła we wschodniej części miasta oraz na zachodzie gminy Santok. Na Stacji Hydrologiczno-Meteorologicznej IMGW-PIB w Gorzowie odnotowano rekordową dobową sumę opadów, najwyższą w 150-letniej historii placówki. Był to również jeden z najsilniejszych epizodów deszczu nawalnego zarejestrowanych na obszarze Polski nizinnej. Zachęcamy do zapoznania się z pełną wersją publikacji naukowej dostępnej w zeszycie 1-2 2024 r. czasopisma Przeglądu Geofizycznego, gdzie członek naszego stowarzyszenia: Patryk Matczak, a także pracownik Instytutu Meteorologii i Gospodarki Wodnej (IMGW-PIB) Jakub Soroka przygotowali wspólnie publikację na temat tego zjawiska.
- Data Fixing Algorithm in Radiosonde Monitoring Process
Praca wydana nakładem Journal of Telecomunications and Information Technology, opisująca algorytm przeznaczany do naprawy danych, gromadzonych w wyniku wykonywania sondaży aerologicznych.
Piotr Szuster, Data Fixing Algorithm in Radiosonde Monitoring Process, Journal of Telecommunications and Information Technology, 2017, vol. 1, pp. 81-88
- O burzach słów kilka
Praca, która ukazuje w sposób prosty i zrozumiały tematykę burz. Tłumaczy procesy zachodzące w atmosferze w sposób zrozumiały dla laika.
- Przewodnik do prognoz konwekcyjnych
Kolejne opracowanie polecamy wszystkim, którzy chcą wiedzieć, czy prognozy dotyczące możliwości wystąpienia gwałtownych burz są faktycznie prawdziwe. Często też zdarza się, że w mediach ukazują się prognozy mówiące o słabych burzach, podczas gdy później mamy do czynienia z niszczącymi nawałnicami. Bardzo dobra lektura dla wszystkich, którzy są dociekliwi i chcą dokładnie wiedzieć, jak silnych burz należy oczekiwać danego dnia. Pracę polecamy też wszystkim turystom i żeglarzom, dla których informacje dotyczące możliwości wystąpienia silnych burz są szczególnie ważne. Opracowanie zostało oparte na przewodniku po wskaźnikach w prognozach konwekcyjnych znajdującym się na stronie LightningWizard.
- Obrazy radarowe źródłem informacji o zagrożeniach meteorologicznych
Niezwykle cenna pozycja dla osób, które chcą nauczyć się od podstaw interpretacji obrazów radarowych, a tym samym rozpoznawać określone rodzaje burz oraz stopień zagrożenia niebezpiecznymi zjawiskami które mogą generować. Omówiono zasadę działania radaru meteorologicznego, produkty skanowania radaru (PPI, CAPPI, CMAX, VIL, Echo top, przekroje pionowe) oraz dokonano interpretacji sygnatur radarowych z wykorzystaniem przykładów, w tym m.in. z obrazów produktów należących do sieci IMGW.
- Układ burzowy z dnia 11.08.2017 r. jako przykład derecho nad Europą Środkową
Praca licencjacka Krzysztofa Piaseckiego, studenta Wydziału Geografii i Studiów Regionalnych Uniwersytetu Warszawskiego oraz członka Stowarzyszenia Skywarn Polska. W poniższej pracy omówione zostało zjawisko derecho, a także scharakteryzowano kryteria jego oceny. Przedstawiono warunki panujące nad Polską 11 VIII 2017 r. przed przejściem zjawiska derecho. Na podstawie danych radarowych zobrazowano natomiast ewolucję całego układu burzowego i powiązano sygnatury radarowe z wystąpieniem groźnych zjawisk oraz omówiono szkody powstałe w czasie przejścia nawałnicy.
- Charakterystyka występowania burz oraz trąb powietrznych na obszarze Polski
Praca doktorska naszego kolegi ze Stowarzyszenia Skywarn Polska, Mateusza Taszarka. W pracy tej (w większości anglojęzycznej) zawarto sześć bardzo treściwych artykułów, wśród których można znaleźć informacje o zróżnicowaniu rocznym, miesięcznym czy godzinnym występowania doziemnych wyładowań atmosferycznych w różnych regionach Polski, wartościach parametrów konwekcyjnych podczas występowania silnych tornad w Polsce, a także szczegółowej analizy historycznych przypadków tornad w okresie od 1820 do 2005 r. Więcej w 158-stronicowej pracy zawartej w poniższym odnośniku.
- Możliwości prognozowania gwałtownych burz w Polsce
Prezentacja, która rzeczowo ujmuje najważniejsze aspekty i rodzaje prognoz ze szczególnym uwzględnieniem prognoz konwekcyjnych oraz nowcastingowych z wykorzystaniem doświadczenia prognostów Stowarzyszenia Skywarn Polska. W prezentacji skupiono uwagę m.in. na formach ostrzeżeń meteorologicznych przed burzami, danych koniecznych do wykonania prognozy oraz etapach jej przygotowania i realizacji. Prezentację wygłosił Artur Surowiecki podczas VII Zlotu Polskich Łowców Burz w 2016 r. we Wrocławiu.
- Podstawowe wskaźniki termodynamiczne
W niniejszym skrypcie opisano szczegółowo podstawowe wskaźniki termodynamiczne przy wykorzystaniu diagramów aerologicznych. Autorem pracy jest Marek Zięba.
- Opracowanie o derecho
Bardzo duże opracowanie, które dotyczy problemu długo żyjącej burzy wielokomórkowej, której towarzyszą bardzo silne i niszczące wiatry. Opracowanie omawia warunki sprzyjające burzom typu derecho w Europie Środkowej, szczegółowo opisuje przypadek zabójczego derecho w Polsce z dnia 23 lipca 2009 r.
- Bow Echo w Puszczy Piskiej
Celem pracy była charakterystyka burzy, która przetoczyła się 4 VII 2002 r. przez środkowo-wschodnią część Europy, jako przykładu bow echo. Przyczyną podjęcia takiego zagadnienia był brak informacji na temat zjawiska bow echo w polskiej literaturze oraz słabe udokumentowanie przypadku z lipca 2002 r. Pierwszy etap opierał się na przeanalizowaniu elementów meteorologicznych, głównie temperatury powietrza, oraz prędkości i kierunku wiatru. Analizowano również rozkład układów barycznych nad tą częścią Europy i przebieg frontów atmosferycznych, zarówno na mapach górnych, jak i dolnych. Druga część polegała na analizie parametrów konwekcyjnych oraz radiosondaży (…) Otrzymane rezultaty pozwoliły stwierdzić, iż burza z 4 VII 2002 r. o dużym zasięgu terytorialnym, z huraganowymi prędkościami wiatru należy zaliczyć do zjawisk typu bow echo i to ona przyczyniła się do zniszczenia kompleksu leśnego Puszczy Piskiej„.
- Storm Relative Helicity
Praca, która zwięźle i precyzyjnie przedstawia parametr SRH zarówno w ujęciu matematycznym jak i jako wskaźnik synoptyczny. Ukazany jest w niej wyraźny związek meteorologii z fizyką i matematyką.
- Storm Relative Helicity – od teorii do implementacji
Praca, która zwięźle i precyzyjnie przedstawia parametr SRH zarówno w ujęciu matematycznym jak i informatycznym (pokazano przykładową implementację algorytmu). Praca uwidacznia jak proste jest przejście od modelu matematycznego do obliczeń numerycznych.
- Warunki synoptyczne występowania trąb powietrznych w Polsce w latach 2001-2010 r.
Celem niniejszej pracy była charakterystyka warunków meteorologicznych, w których rozwijały się trąby powietrzne na terenie Polski w latach 2001-2010. Analizowano zarówno sytuację synoptyczną panującą w czasie pojawienia się trąb (mapy dolne i górne), jak i radiosondaże aerologiczne położone możliwie blisko miejsca wystąpienia tych gwałtownych zjawisk. Ponadto, na podstawie danych ze stacji meteorologicznych, przeprowadzono badania dotyczące niedosytu wilgotności w przyziemnej warstwie powietrza w rejonie wystąpienia trąb powietrznych. Wyniki pracy wskazują, że trąbom powietrznym sprzyja środowisko podwyższonych pionowych uskoków wiatru i obniżonego poziom kondensacji, co potwierdza dotychczasowe badania prowadzone głównie w USA.
- Powódź błyskawiczna na rzece Biała w nocy z 3 na 4 czerwca 2010 r.
Praca kompilacyjna dotycząca zagadnienia powodzi błyskawicznej na rzece górskiej na przykładzie powodzi na rzece Biała Tarnowska z nocy 3/4 czerwca 2010 roku. Tego dnia nad południowo-wschodnią częścią kraju przeszła burza wielokomórkowa charakteryzująca się bardzo wolnym przemieszczaniem się oraz wyjątkowo wydajnymi opadami deszczu. W wyniku ulew doszło do uformowania się potężnej fali powodziowej na Wiśle. Praca krótko przedstawia najważniejsze zagadnienia związane z prognozowaniem takich zdarzeń.
- Wichura z huraganowymi porywami wiatru w dniach 18 i 19 stycznia 2007 roku jako przykład niszczącej działalności cyklonalnej w półroczu chłodnym w Europie i w Polsce
Szczegółowa i wyczerpująca analiza rozwoju i przejścia niżu Cyryl przez państwa Europy Zachodniej i Środkowej w styczniu 2007 roku. Opracowanie zawiera dokładny opis procesów zachodzących w skali synoptycznej, które doprowadziły do uformowania się gwałtownego niżu Cyryl. Zwrócono szczególną uwagę na rolę konwekcji w generowaniu najsilniejszych wiatrów podczas przechodzenia chłodnego frontu atmosferycznego niżu Cyryl nad Niemcami, Polską i Czechami. Autorem opracowania jest Maksymilian Antoniów.
- Podsumowanie sezonu burzowego 2014 r. w Polsce
Raport szczegółowy dotyczący burz w Polsce występujących od początku kwietnia do końca września 2014 r., którego autorem jest Tomasz Machowski.
- Podsumowanie sezonu burzowego 2016 r. w Polsce
Raport szczegółowy dotyczący burz w Polsce występujących od początku kwietnia do końca września 2016 r., którego autorem jest Tomasz Machowski
Ponadto zapraszamy do zapoznania się ze szczegółowym opracowaniem wybranych dni z najsilniejszymi burzami w 2016 r.
Prezentacje do pobrania:
- Gwałtowne zjawiska pogodowe w Polsce
Prezentacja dla osób, które chcą wiedzieć, czym się zajmujemy. W miarę przystępnym językiem omówione zostały najgroźniejsze i najbardziej dynamiczne zjawiska atmosferyczne, które występują na terenie naszego kraju. Z prezentacji dowiecie się Państwo najważniejszych informacji o rodzajach burz, wyładowaniach atm., silnych wiatrach, trąbach powietrznych, opadach gradu i powodziach. Prezentacja została wygłoszona podczas III Zlotu Polskich Łowców Burz w Tarnowskich Górach.
- Niszczycielskie burze w Polsce – gwałtowne wiatry i trąby powietrzne
Ogólnie przedstawienie zagadnienia trąb powietrznych i silnych wiatrów pochodzenia konwekcyjnego. Warunki atmosferyczne sprzyjające rozwojowi niszczących, burzowych porywów wiatru i trąb powietrznych w Polsce. Omówienie niebezpiecznych zjawisk burzowych, które wystąpiły w ostatnich latach na terenie Polski
- Burze w warunkach dużej chwiejności termodynamicznej w Polsce w latach 2009-2013
Prezentacja Artura Surowieckiego wygłoszona w ramach konferencji naukowej „Prognozowanie, obserwowanie oraz badanie zjawisk ekstremalnych w celu poprawy bezpieczeństwa” odbywającej się w ramach V Zlotu Polskich Łowców Burz w Poznaniu. Prezentacja dotyczy burz, które występowały w Polsce w latach 2009-2013 w warunkach dużej chwiejności troposfery (energia CAPE przekraczała 2000 J/kg na terenie Polski lub w jej bardzo bliskim sąsiedztwie). Ponieważ sieć stacji aerologicznych w Polsce nie jest wystarczająco gęsta i nie zawsze jest w stanie wychwycić energię CAPE większą od 2000 J/kg na terenie naszego kraju, pomocniczo posłużono się analizami modeli numerycznych GFS i CFS. W prezentacji porównano liczbę i rodzaj raportów z groźnych zjawisk burzowych zgromadzonych w ESWD z poszczególnymi wskaźnikami termodynamicznymi, kinematycznymi oraz kompozytowymi. Otrzymane wyniki zestawiono w formie wykresów.
- Grad
Co roku w Polsce występuje kilkadziesiąt silnych burz gradowych. Są to zjawiska bardzo lokalne, ale ich skutki odczuwa się długo. Grad, który czasami osiąga średnicę piłki do tenisa, jest utrapieniem nie tylko dla rolników. W prezentacji znajdą Państwo analizę warunków atmosferycznych panujących w czasie ostatnich największych incydentów gradowych na terenie Polski. Autorem prezentacji jest Krzysztof Ostrowski. Prezentacja została wygłoszona na III Zlocie Polskich Łowców Burz w Tarnowskich Górach.
- Radiosondaże
Radiosondaże służą do pomiaru podstawowych parametrów meteorologicznych w atmosferze. Do ich wykonywania wypuszcza się specjalne balony z urządzeniami pomiarowymi. Dzięki pomiarom sondażowym znamy pionowy profil atmosfery w danym rejonie – temperaturę, wilgotność, ciśnienie i wiatr w atmosferze na różnych wysokościach.
- Poradnik interpretacji produktów prognozy pogody
Poradnik przedstawiający najważniejsze informacje na temat prawidłowego odczytywania publicznie dostępnych produktów do prognozowania pogody. Według autora w dobie dzisiejszego szumu informacji i rozpowszechnianiu wielu „fake newsów” na temat zbliżających się warunków atmosferycznych warto zajrzeć do źródła nowoczesnych prognoz pogody, czyli wyliczeń modeli numerycznych. Zdjęcia satelitarne, skany radarowe, dane z detektorów wyładowań atmosferycznych opisane w poniższej pracy są niezbędne do przewidywania ultrakrótkoterminowego (nowcasting) i stanowią podstawę do aktualizowania wszystkich bieżących alertów meteorologicznych.
Całość pracy stanowi podłoże do nauczenia się prognozowania pogody w praktyce.
